Các loại thuế áp dụng trong giao dịch chứng khoán

LNH2022-12-12

Trong giao dịch chứng khoán, ngoài việc phải trả các loại phí trong chứng khoán, nhà đầu tư còn phải chịu thêm một số loại thuế trong giao dịch chứng khoán.

Hiện nay thuế trong giao dịch chứng khoán ở thị trường Việt Nam có 2 loại là:

• Thuế thu nhập khi chuyển nhượng chứng khoán: 0,1%
• Thuế thu nhập khi nhận được cổ tức tiền mặt: 5%

1. Thuế thu nhập cá nhân khi BÁN cổ phiếu

Khi thực hiện giao dịch chứng khoán, đối với giao dịch là chiều BÁN, giao dịch này tương đương với việc bán cổ phiếu và nhận lại tiền, đây là phát sinh thu nhập trên thị trường chứng khoán, vì vậy nhà đầu tư sẽ phải chịu một khoản thuế thu nhập cá nhân cho việc phát sinh thu nhập này theo nghĩa vụ bắt buộc. 

Giao dịch bán cổ phiếu còn gọi là thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán (cho bên mua).

Theo quy định, mỗi khi thực hiện giao dịch chuyển nhượng chứng khoán, nhà đầu tư sẽ chịu khoản thuế thu nhập cá nhân là 0,1% giá trị giao dịch bất kể giá trị giao dịch là lãi hay lỗ.

Ví dụ về thuế thu nhập cá nhân khi bán cổ phiếu

Ví dụ nhà đầu tư A mua 5,000 cổ phiếu HNG ở giá 9,500 đ/cp, giá trị giao dịch là 47,500,000 đ.

Nếu nhà đầu tư A chốt lời với việc bán cổ phiếu 5,000 cổ phiếu HNG tại giá 10,000 đ/cp, giá trị giao dịch là 50,000,000 đ, nhà đầu tư A sẽ phải chịu mức thuế là: 50,000,000 đ x 0,1% = 50,000 đ.

Nếu nhà đầu tư A cắt lỗ với việc bán cổ phiếu 5,000 cổ phiếu HNG tại giá 9,000 đ/cp, giá trị giao dịch là 45,000,000 đ, nhà đầu tư A sẽ phải chịu mức thuế là: 45,000,000 đ x 0,1% = 45,000 đ.

2. Thuế thu nhập cá nhân khi nhận cổ tức

Trong giao dịch chứng khoán, khi nhà đầu tư sở hữu chứng khoán có thể sẽ nhận được cổ tức từ số lượng chứng khoán đang nắm giữ. Cổ tức chứng khoán sẽ được trả bằng 2 cách là tiền mặt hoặc cổ phiếu.

Cổ tức chia bằng tiền mặt

Theo Luật chứng khoán trước đây, thuế chỉ áp dụng vào cổ tức bằng tiền mặt, vì vậy trước đây chúng ta thường thấy việc chia cổ tức bằng cổ phiếu nhiều hơn hẳn so với cổ tức bằng tiền mặt.

Tuy nhiên, theo quy định tại Nghị định 126/2020/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Quản lý thuế, có hiệu lực thi hành từ ngày 5/12/2020, nhà đầu tư bán chứng khoán được chia thưởng, được trả cổ tức sẽ bị khấu trừ 5% thuế thu nhập cá nhân.

Như vậy mức thuế mà nhà đầu tư phải nộp là 5% đối với cổ tức trong thị trường chứng khoán.

Cách nộp thuế thu nhập cá nhân khi nhận cổ tức

Trích dẫn theo lời ông Đặng Ngọc Minh, Phó Tổng cục trưởng Tổng Cục Thuế lý giải:

"Hiện nay cho phép doanh nghiệp chia cổ tức bằng cổ phiếu thay bằng tiền mặt. Nếu chia bằng tiền mặt thì trách nhiệm nộp thuế của cá nhân và công ty chứng khoán có trách nhiệm khấu trừ 5%. Nhưng doanh nghiệp phát hành cổ phiếu thưởng và chia cổ tức bằng cổ phiếu thưởng thì chỉ khi phát sinh giao dịch mới phải nộp thuế 5%."

Hiện nay, thông thường việc nộp thuế thu nhập cá nhân bằng cổ tức sẽ được các công ty chứng khoán hỗ trợ cho nhà đầu tư bằng cách khấu trừ trực tiếp đối với cổ tức tiền mặt và sẽ thu khi nhà đầu tư bán cổ tức bằng cổ phiếu khi giao dịch đó hoàn thành.

Cách tính thuế thu nhập cá nhân bằng cổ tức

Công thức tính thuế thu nhập cá nhân từ đầu tư vốn:

Tiền thuế = (Giá trị cổ tức ghi trên sổ sách kế toán / Số lượng cổ phiếu thực nhận x Mệnh giá của cổ phiếu) x Thuế suất thuế thu nhập cá nhân

Trong đó:

• Thuế suất đối với thu nhập từ đầu tư vốn là 5%
• Trường hợp giá chuyển nhượng cổ phiếu thấp hơn mệnh giá thì thuế thu nhập

Công thức tính thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng chứng khoán:

Tiền thuế = Giá trị chuyển nhượng x 0,1%

Ví dụ về cách tính thuế thu nhập cá nhân của cổ tức là cổ phiếu

Nhà đầu tư A là cổ đông đang sở hữu nắm giữ cổ phiếu 50,000 cổ phiếu HNG, sau một thời gian, nhà đầu tư A nhận được cổ tức là 5,000 cổ phiếu, mệnh giá cổ phiếu HNG tại thời điểm trả cổ tức là 10,000 đ. Như vậy nhà đầu tư A sở hữu tổng cộng 55,000 cổ phiếu.

Khi chuyển nhượng cổ phiếu HNG, nhà đầu tư A phải nộp thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ đầu tư vốn và thu nhập từ chuyển nhượng như sau:

* 3,000 là số cổ phiếu còn lại từ cổ tức cổ phiếu.

Trên đây là thông tin chi tiết và ví dụ cụ thể về mức thuế và cách tính thuế trong thị trường chứng khoán, thuế trong chứng khoán cũng là một yếu tố sẽ ảnh hưởng tới lợi nhuận của việc đầu tư, vì vậy nhà đầu tư cần phải hiểu rõ để có thể tính toán được lợi nhuận trong việc đầu tư của mình.